Nog maar zo’n 45 jaar geleden, in 1975, kwam de Rode Khmer in Cambodja aan de macht. In deze periode zijn zo’n 2 miljoen mensen gemarteld en vermoord. De impact en de gevolgen van deze duistere tijd zijn tot op de dag van vandaag nog steeds voelbaar in Cambodja. In Phnom Penh, de hoofdstad van het land, liggen de Tuol Sleng gevangenis en de Killing Fields. Op beide plekken zijn duizenden Cambodjanen gemarteld en vermoord. De Tuol Sleng gevangenis en de Killing Fields kunnen nu bezocht worden om meer te leren over de periode dat de Rode Khmer in Cambodja aan de macht was en om stil te staan bij de miljoenen slachtoffers. Hoewel een bezoek aan beide plekken ontzettend aangrijpend is, is het toch essentieel om de geschiedenis van Cambodja en wat de miljoenen inwoners hebben meegemaakt, te kunnen begrijpen. In dit artikel vertel ik je meer over de periode van de Rode Khmer en geef ik je tips over hoe je de Tuol Sleng gevangenis en de Killing Fields het beste kunt bezoeken.
De bloederige geschiedenis van Cambodja
In 1975 kwam de Rode Khmer onder leiding van Pol Pot in Cambodja aan de macht. Pol Pot wilde van Cambodja een agrarische staat maken en wilde geen steden of hoog opgeleide mensen. De bevolking uit de steden werd gedwongen om naar het platteland te verhuizen en hier te gaan werken. De omstandigheden op deze boerderijen waren erbarmelijk en veel Cambodjanen overleden door het harde werken en een gebrek aan voedsel en medicijnen. In het communistische regime van de Rode Khmer werd religie verboden. Monniken en hoger opgeleide mensen, zoals leraren of artsen, werden op gruwelijke wijze gemarteld en vermoord. Echter was het dragen van een bril of het spreken van een vreemde taal voor de Rode Khmer al aanleiding om te denken dat iemand slim was en dus een bedreiging was voor de staat. Deze mensen werden in koelen bloede gemarteld en geëxecuteerd. De martelmethodes die door de Rode Khmer gebruikt werden waren afgrijselijk en duizenden mensen hebben wekenlang geleden voor hun leven werd beëindigd.
Deze periode van martelingen en massamoorden duurde van 1975 tot 1979, tot Vietnam in 1979 Cambodja inviel en Phnom Penh veroverde. Echter is het ook hierna nog lang onrustig geweest in Cambodja. Inmiddels is Pol Pot zelf overleden, maar tot op heden is het proces tegen de leiders van de Rode Khmer nog steeds gaande.
De Tuol Sleng gevangenis
In 1975 nam Pol Pet de Tuol Svay Prey High School over en veranderde dit in de Tuol Sleng gevangenis, ook wel bekend als S-21. Deze gevangenis werd al snel de grootste plek voor gevangenschap en marteling in heel Cambodja. In de Tuol Sleng gevangenis werden Cambodjanen weken- of maandenlang gemarteld, voor zij naar de Killing Fields werden gebracht om geëxecuteerd te worden. Tijdens een bezoek aan de Tuol Sleng gevangenis kun je meer leren of deze plek, de mensen die er gevangen zaten en de afgrijselijke martelmethodes die er zijn gebruikt. De vele foto’s waarmee dit wordt geïllustreerd maakt het allemaal nog een stukje ingrijpender.
De Killing Fields
Tussen 1975 en 1978 zijn zo’n 20.000 Cambodjanen die in de Tuol Sleng gevangenis zaten en daar gemarteld zijn, getransporteerd naar de Killing Fields van Choeung Ek. Hier werden enorme aantallen mensen vermoord en in massagraven gegooid. De Killing Fields is nu een vredige plek, waar je meer kunt leren over de verschrikkelijke gebeurtenissen van een aantal jaren geleden. Belangrijk onderdeel van de Killing Fields is de herdenkingsstupa, waar meer dan 8000 schedels – gerangschikt op leeftijd en geslacht – zichtbaar zijn.
Het bezoeken van de Tuol Sleng gevangenis en de Killing Fields
Zowel de Tuol Sleng gevangenis als de Killing Fields zijn opengesteld voor bezoekers. De Killing Fields liggen zo’n 7,5 kilometer uit het centrum van Phnom Penh. De Tuol Sleng gevangenis ligt wat dichterbij, maar dit is vanuit het centrum van Phnom Penh zeker nog een half uur lopen. Je kunt een bezoek aan beiden plekken goed combineren; je bent dan ongeveer een halve dag onderweg.
Hoe kom ik bij de Killing Fields en de Tuol Sleng gevangenis?
De makkelijkste manier om bij de Killing Fields en de Tuol Sleng gevangenis te komen is per tuktuk. Ik kan je aanraden om de app ‘PassApp Taxi’ op je telefoon te downloaden. Hiermee kun je gemakkelijk en voor een vaste prijs een tuktuk bestellen en je naar beide bezienswaardigheden laten brengen. Je boekt dan bijvoorbeeld eerst een tuktuk naar de Killing Fields en als je dit gezien hebt, boek je via de app weer een andere tuktuk naar de Tuol Sleng gevangenis. Op deze manier betaalden wij $3 voor de tuktuk van het centrum van Phnom Penh naar de Killing Fields en $3 voor de tuktuk van de Killing Fields naar de Tuol Sleng gevangenis. Dit was veel goedkoper dan wat ik van te voren op internet had gelezen! Eventueel kun je ook een scooter huren om zelf naar beide plekken te rijden, maar met het drukke en chaotische verkeer in Phnom Penh zou dit persoonlijk niet mijn eerste keuze zijn.
Welke plek bezoek ik als eerste?
Het maakt eigenlijk niet uit of je de Killing Fields of de Tuol Sleng gevangenis als eerste bezoekt. Beide plekken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en ontzettend ingrijpend. Wij kozen ervoor om eerst naar de Killing Fields te gaan, omdat deze wat verder uit het centrum liggen. De Killing Fields zijn vanaf 7:30 open en als je deze plek wat vroeger bezoekt, is het er nog heel rustig. Aangezien de Killing Fields nu een vredige plek is, vond ik dit persoonlijk erg fijn.
Hoeveel kost een toegangskaartje?
Entree voor de Killing Fields kost $6 per persoon, inclusief audiotour. De Tuol Sleng gevangenis kost $5 per persoon. Voor $3 per persoon krijg je hier een audiotour bij. Ik zou echt aanraden om op beide plekken gebruik te maken van de audiotour. Er staat namelijk zowel bij de Killing Fields als bij de Tuol Sleng gevangenis maar heel weinig informatie op de borden en zo mis je echt het grootste deel van de info en verhalen. Je kunt daarnaast veel persoonlijke ervaringen horen via de audiotour. Erg hartverscheurend om naar te luisteren, maar wel een hele waardevolle toevoeging. De audiotour is in heel veel talen beschikbaar, waaronder in het Nederlands.
